22. Mieć - to have

To be and to have are the two key verbs. You already know ' to be', so let's go into 'to have'.

I think you already know the phrases:
Ile masz lat ? -   How many years have you got ?= How old are you ?
Mam 20 lat. -     I have 20 years = I'm 20 years old

Jak masz na imię ?- What do you have as a name ? = What's your name ?
Mam na imię Tomek - I have as a name Tomek = My name is Tomek.

Jak się masz?- How do you have yourself ? = How are you ?

fill in with 'have'

1.	chwilkę ? - Do you(singular) have a moment ?
2.	samochód. - I have a car.
3.	bilet. - We have a ticket.
4.	on telefon. - He has a phone.
5.	oni pieniądze. - They have money.
6.	hotel. - You (plural) have a hotel.
7.	Pani zegarek ? - Do you have Madam a watch ?
8.	Pan 10 zł ? - Do you have Sir 10 zł ?

This exercise (11) has been made using a free generator and script at Random Idea English

Look at these popular phrases with MIEĆ:
Mieć nadzieję -  to hope ( literally: to have a hope )
Mieć ochotę na - to feel like ( literally: to have willinges/desire for )
Mieć rację - to be right ( literally: to have a right opinion)
Mieć czas - to have time
Mieć dość - to be fed up ( literally: to have enough)
Mieć szczęście - to be lucky ( literally: to have luck)
Exercise: Replace the '/' with a correct form of 'mieć' verb. Read the sentences horizontally, then vertically.

Of course in Polish even the phrase ' I have' has to have some catches:

After the phrase ' have' the ending of some nouns changes.
                It is the same rule as for the phrases with ' Poproszę...'
                 Do you remember that lesson.... ? - lesson 16
                 A quick recap then:
                 When you have a masculine or neutral nous it is easy - nothing changes:
                 Poproszę bilet.
                 Poproszę znaczek.


                  but with the feminine nouns, the ending changes from A to Ę
                  Poproszę książkę  ( basic form is książka)
                  Poproszę zapalniczkę 
                  Poproszę torebkę

TO HAVE:
Similar is with 'I have' 
 Can you guess the rule ?

• Mam bilet
• Mam znaczek.

• Mam brata
• Mam męża.

• Mam książkę.
• Mamy torebkę.

HAVE  +             masculine and neutral nouns – no change;
              +        ***interestingly,  for masculine people/animals,  we add A
              +             feminine nouns: - A changes into Ę

Exercise: 
 How would you say  it?

1. Mam ….............. (córka )
2. Mam.................... ( paszport)
3. Masz ….............. ( kawa)
4. Mam................... ( syn)
5. Mamy..................... (samochód).
6. Masz ….............. (chłopak).

answers: córkę, paszport, kawę, syna, samochód, chłopaka

pytanie -  a question
piwo - beer
herbata - tea
autobus - a bus
pociąg - a train
kanapka - a sandwich
mąż - a husband (*here also ą will change into ę)

Exercise:
Say if the noun is masculine, feminine or neutral and then use it in the 'have' phrase

pytanie – Mam …...............
siostra – Mam …............
rachunek - Mam ….........
***chłopak – Masz …............. ?
***brat – Mam ….............
***mąż – Mam …..............
herbata – Mamy ….........
piwo – On ma …........
spotkanie – Mamy ….............
żona – Masz …................ ?

dom – Mamy …............

pociąg - Macie teraz  ....................

 dziewczyna – On ma …................

 ***szef – Mam ….........

  ***klient – Mamy …...............

   autobus – Mam ….................

   klucz – Oni mają …............

   walizka – Oni mają …..................

 ręcznik – Macie ….............. ?

   kanapka - Masz ........................

dowód osobisty – Mam …..............

papierosy - Macie .......................... ?

Answers: pytanie, siostrę, rachunek, chłopaka, brata, męża, herbatę, piwo, spotkanie, żonę, dom, pociąg, dziewczynę, szefa, klienta, autobus, klucz, walizkę, ręcznik, kanapkę, dowód osobisty, papierosy


( the negation: Nie mam....
- it requires different endings as well, we'll cover that in another lesson)


Exercise
Talk about yourself
Which of these things do you have? Say the full sentece, eg.  Mam samochód.
samochód - car
motor – a motorbike
rower – a bike
siostra – a sister
brat - brother
pies - a dog  (* exeption: it changes a lot: pies  -  Mam psa ! )
kot – a cat
rybki - fish
żona - a wife
mąż – a husband  (*here also ą will change into ę)
dziewczyna – a girlfriend
chłopak – a boyfriend
dom – a house
mieszkanie – a flat
niebieskie oczy – blue eyes
zielone oczy – green eyes
brązowe oczy – brown eyes
długie włosy – long hair
krótkie włosy – short hair
ogród – a garden
komputer – a computer
komórka – a mobile phone
praca – a job
zadanie domowe – a homework
wino – wine
piwo - beer
herbata - tea
kawa - coffee
woda - water
sok - juice

Zapraszamy do Polski - Welcome to Poland

Tatry

Poznań

Warszawa

Revision: 15-21 Jaki jesteś ?

Kraków

Revision:

• All the words  in this quiz are in lowercase

• when you need to translate a single adjective it is always in a masculine form by default

• when you have a sentence, there is a hint in brackets indicating if you need to translate it as a masculine or feminine adjective

• personal pronouns as I, you, he, she etc are in brackets - it means you do not translate them, just write the verb alone    eg. (I) am - Jestem   and not  Ja jestem

Practise the words with flashcards:
http://quizlet.com/30172353/flashcards

Type what you hear:
http://quizlet.com/30172353/flashcards

Scatter game:
http://quizlet.com/30172353/scatter


Test:
http://quizlet.com/30172353/test?written=on&matching=on&mult_choice=on&tf=on&prompt-with=1&limit=40

21. Wygląd i charakter - Appearance and personality

Take a mirror.  What can you see ?  How would you describe yourself?

jak - how ?
wyglądać  - to look like
Jak wyglądasz ? - how do you look like ?
Ładnie wyglądasz - you look nice

jaki - what ? what ... like ?
jaki jesteś ? - what are you like ?

• ŁADNY = PIĘKNY    - pretty = beautiful       NIEATRAKCYJNY - unattractive

• WYSOKI - tall                                                    SZCZUPŁY - slim

• CHORY - ill                                                         ZDROWY - healthy

• ATRAKCYJNY = SEXY -attractive                BRZYDKI - ugly

• BLONDYNEM / BLONDYNKĄ - blond         NISKI - short

• GRUBY - fat                                                     BRUNETEM / BRUNETKĄ - brunette

• ŁYSY - bald

• RUDY - ginger

• ŚREDNIEGO WZROSTU - of medium height

• ŚREDNIEJ BUDOWY - of medium built

WYGLĄD - appearance

Exercise:  

Match the words in columns above in the pairs of opposites.

Exercise:
How would you describe your general appearance using the words above ?
Jestem..... or Nie jestem............  
( remember that if you are  a woman the ending of adjectives is A:
Jestem piękny ( said by a man)   Jestem piękna ( said by a woman) )

Exercise:

CHARAKTER -  personality 

AMBITNY  - ambitious
LENIWY - lazy
SZALONY - crazy
INTELIGENTNY - intelligent    
WYSPORTOWANY -athletic
ROMANTYCZNY - romantic
CIERPLIWY - patient
NIECIERPLIWY - impatient
NIEŚMIAŁY - shy
BEZCZELNY - rude
UTALENTOWANY - talented
NERWOWY - nervous
UCZCIWY- honest
ZESTRESOWANY - stressed out  
CICHY -quiet  
PEWNY SIEBIE - self confident
ODPOWIEDZIALNY -responsible
NIEODPOWIEDZIALNY - irresponsible 
ODWAŻNY - brave
UPARTY - stubborn
PRACOWITY - hard working
EGOISTYCZNY -egoistic
POWAŻNY - serious
WESOŁY - cheerful    
NA LUZIE - easy going  
PUNKTUALNY -punctual
WRAŻLIWY - sensitive
ZAPOMINALSKI - forgetful
ZAZDROSNY - jealous
ZORGANIZOWANY - organised    
MIŁY- kind
SYMPATYCZNY - nice, friendly  
NIESYMPATYCZNY - unfriendly
NIEMIŁY - unkind


Exercise: POZYTYWNE CZY NEGATYWNE ? - Are the words above positive or negative ?


Exercise: Look through the list above and find the opposites to:

• pracowity
• zapominalski
• na luzie
• nieodpowiedzialny
• niecierpliwy
• odważny
• wesoły
• bezczelny

  Exercise: Look at the description and complete the sentence.

1. He just wants to lie on the couch and do nothing. >   On jest  l...........
2. He thinks only about himself. >  On jest e.................
3. He never cheats. > On jest u..............
4. He always does as he wants and doesn't listen to our advise. > On jest u..........  
5.  He does crazy things all the time. > On jest sz..............
6. He hates waiting. > On jest n...............
7.  He gets angry when his girlfriend talks with other men. > On jest z..................

 
 Exercise: Go to www.quizbean.com/r/qbhskbpMnMbg  and play the multiple choice quiz. 


Describe your appearance and personality using the words above as well as the words from our previous lessons:
(bogaty / biedny, cichy / głośny, silny / słaby, głupi / inteligentny, czysty / brudny, nudny / interesujący, smutny / szczęśliwy )
Jestem ..................
( remember that if you are  a woman the ending of adjectives is A:
Jestem piękny ( said by a man)   Jestem piękna ( said by a woman) )

na pewno - surely
Exercise:

LUDZIE - people

OSOBA - person

twój (for a man ) / twoja (for a woman) - your
mój  (for a man) / moja ( for a woman) - my
przyjaciel  - a male best friend
przyjaciółka - a female best friend
mój chłopak - my boyfriend
moja dziewczyna - my girlfriend
mój mąż - my husband
moja żona - my wife
syn - son
córka - daughter
tata - dad
mama- mum
brat - brother
siostra - sister


Answer these questions:
Jak wyglądasz? Jaki jesteś? 
         - Ja jestem.............. /Ja na pewno nie jestem...........
Jaki jest twój przyjaciel / twoja przyjaciółka ? 
         - Mój przyjaciel / moja przyjaciółka jest...........
Jaki jest twój chłopak / twoja dziewczyna ?
          - Mój chłopak / moja dziewczyna jest........
Jaki jest twój mąż / twoja żona ?
          - Mój mąż / moja żona jest..........
Jaki jest twój syn / twoja córka?
          - Mój syn / moja córka jest..............
Jaki jest twój tata / twoja mama ?
           - Mój tata / moja mama jest..........
Jaki jest twój brat / twoja siostra ?
           - Mój brat / moja siostra jest........

20. Proszę - Please, Here you are

We've covered already word ' Poproszę' which means ' Please'  or 'Can I have...?'

Let's check what a word 'Proszę' means. It is used in various situations.

1. - (Can I have a ticket, please ? )

1. - Oh Magada. Cześć !  ( Please come in! )

1. - Mam paszport.  ( Here you are )

1. -  Nie rozumiem. ( Can you repeat ?)  

1. - ( Pardon?) Słabo cię słyszę.

1. - (Can I have a bill, please ? )

1. -  ( Here you are )  15 zl. Dziękuję.

1. - ( Can I have a beer, please ? )

PROSZĘ = POPROSZĘ 

- WHEN ASKING FOR SOMETHING,
 PLEASE, CAN I HAVE....? 

 (it means the same, however Poproszę sounds better in this situaiton)

Proszę ( = Poproszę ) piwo.  - A beer, please

Proszę ( = Poproszę) kawę   - A coffee, please

Proszę (= Poproszę ) rachunek.  - A bill please.

PROSZĘ =  MOŻESZ ... ? 

- WHEN ASKING TO DO SOMETHING, 

Proszę powtórzyć.-  Repeat, please.            (= Możesz powtórzyć ? )   (= Może Pan / Pani powtórzyć ?)

Proszę mówić wolniej. -  Speak slowlier, please.   ( = Możesz mówić wolniej ? )  ( = Może Pan / Pani mówić wolniej?)

HERE YOU ARE

- Ma Pan Paszport ? - Do you have a passport ?

- Tak. Proszę.          - Yes, Here you are.

- To kosztuje  20 zł.                 - It costs 20 zl.

- 20 zł. Proszę.  ( while giving money ) -  20 zl.  Here you are.

PLEASE COME IN 

Proszę! (=  Proszę wejść !) -  Please come in

(- 'proszę wejść !' is more formal )

- ( someone is knocking on the door)

- Proszę !

WHEN YOU DIDN'T HEAR SOMETHING

Proszę ? - Pardon ?

- Gdzie mieszkasz ?    - Where do you live? 

- Proszę ?  Możesz powtórzyć? Słabo cię słyszę.  - Pardon ? Can you repeat?  I  hear you poorly.

- Gdzie mieszkasz ? - Where do you live?

- Ah, mieszkam w Warszawie. - Ah, I live in Warsaw.

rachunek - a bill, check
kawa - coffee
piwo - beer
słabo - poorly, weakly
słyszę cię - I hear you
mówić wolniej - to speak slowlier
Exercise:

Translate  the phrases in brackets using word ' Proszę'. 

Jeszcze – still
zaraz – soon, in a moment
wychodzę – I'm leaving
Poczekaj – Wait !
Proszę poczekać – Please wait ( more formal )
Możesz poczekać ? - Can you wait ?
chwilkę – a moment
chwileczkę – one little moment
porozmawiamy – we will talk
już – already
z powrotem – back
Słucham ? - I'm listening?
Pamiętasz – you remember, do you remember ?
Spotkanie – meeting
dzisiaj – today
rzeczywiście – indeed, really,
szef – boss
dość – quite
będę – I will be
Czekam – I'm waiting
tutaj - here
On czeka na ciebie – he is wating for you
słabo słyszę cię - I hear you poorly, I hardly hear you
klient - client


Dialogue:

• Marc:  Cześć. Mówi Marc.    - Hi. It's Mark speaking.

• Anna: Cześć. Co u ciebie ?     - Hi. How are things?

• M: W porządku. Gdzie jesteś ? Jesteś zajęta ?   - Alright. Where are you? Are you busy?

• A: Tak, jestem jeszcze w domu. . ….. Poczekaj chwilkę. Zaraz porozmawiamy..... Ah już jestem z powrotem. Słucham ? - Yes, I'm still at home....  Wait a minute. We'll talk soon... Ah I'm already back. I'm listening.

• M: Pamiętasz ? Masz ważne spotkanie w pracy ! Jesteś spóźniona!  - Do you remember?  You have an important meeting at work!  You're late!

• A: To spotkanie jest dzisiaj ? Jesteś pewien ? - This meeting is today ? Are you sure?

• M: Tak jestem pewny. Spotkanie jest teraz. Amerykański klient czeka tutaj na ciebie. - Yes I'm sure. The meeting is now. An American client is waiting here for you.

• A: ....Proszę ? Słabo cię słyszę. Możesz powtórzyć ? - Pardon ? I hardly hear you. Can you repeat?

• M : Spotkanie jest teraz. Amerykański klient czeka  na ciebie. - The meeting is now. An American client is waiting for you.

• A: Ah rzeczywiście. Przepraszam. To jest bardzo ważny klient. - Ah indeed. I'm sorry. It is a very important client.

• M: Szef nie jest szczęśliwy. Jest dość wkurzony. - Boss isn't happy. He is quite pissed.

• A: Chwileczkę. Już jestem gotowa. Już wychodzę. Zaraz będę w pracy. - One little moment. I'm already ready. I'm leaving. Soon I'll be at work.

• M: Ok. Czekam. Do zobaczenia. - Ok. I'm waiting. See you.

Exercise:Cover the text above and fill in the gaps:
Dialogue:

• Marc:  Cześć. M......... Marc.    - Hi. It's Mark speaking.

• Anna: Cześć. Co u ciebie ?     - Hi. How are things?

• M: W porządku. Gdzie jesteś ? Jesteś z....... ?   - Alright. Where are you? Are you busy?

• A: Tak, jestem jeszcze w domu. Poczekaj ch........ Zaraz porozmawiamy. Ah już jestem z powrotem. S........ ? - Yes, I'm still at home.  Wait a minute. We'll talk soon. Ah I'm already back. I'm listening.

• M: Pamiętasz ? Masz ważne spotkanie w pracy ! Jesteś s................!  - Do you remember?  You have an important meeting at work!  You're late!

• A: To spotkanie jest dzisiaj ? Jesteś p............... ? - This meeting is today ? Are you sure?

• M: Tak jestem pewny. Spotkanie jest teraz. Amerykański klient cz.............. tutaj na ciebie. - Yes I'm sure. The meeting is now. An American client is waiting here for you.

• A: P............ ? Słabo cię słyszę. Możesz p................. ? - Pardon ? I hardly hear you. Can you repeat?

• M : Spotkanie jest teraz. Amerykański klient czeka  na c........... - The meeting is now. An American client is waiting for you.

• A: Ah rz................. Przepraszam. To jest bardzo ważny klient. - Ah indeed. I'm sorry. It is a very important client.

• M: Szef nie jest sz................... Jest dość wkurzony. - Boss isn't happy. He is quite pissed.

• A: Ch................ Już jestem gotowa. Już wychodzę. Zaraz b............ w pracy. - One little moment. I'm already ready. I'm leaving. Soon I'll be at work.

• M: Ok. C................. Do zobaczenia. - Ok. I'm waiting. See you.

Exercise : Go on http://www.purposegames.com/game/prosze-quiz
and translate the phrases in Polish